Կյանքը՝ սպիտակ խալաթով
Առողջությունը ֆիզիկական, հոգեկան և սոցիալական բարեկեցիկ վիճակ է, որին հասնելու համար չափազանց կարևոր են այցելուի դրական տրամադրվածությունն ու հիվանդությանը հաղթելու հաստատակամ որոշումը: «Արմենիա» ԲԿ-ի վիրաբուժական գծով տնօրեն, ԵՊԲՀ Ռազմադաշտային վիրաբուժության ամբիոնի պետ, ընդհանուր վիրաբույժ Արսեն Գրիգորյանը բազմամյա փորձից գիտի՝ սա ճշմարտություն է, որ գործում է միշտ և անխափան: «Բուժում ոչ միայն դեղորայքով, այլև ժպիտով ու բարի խոսքով: Պացիենտի առողջությունը կախված է ոչ միայն բժշկի պրոֆեսիոնալիզմից և փորձից, այլև այցելուի հաղթական տրամադրվածությունից: Միայն այդ դեպքում ոչ մի հիվանդություն չի կարող հաղթել»,- ընդգծում է Արսեն Գրիգորյանը:
Իրեն առանց բժշկական խալաթի չի պատկերացնում: Դեպի անցյալ հետ հայացք ձգելով՝ նկատում է, երբեք էլ չի պատկերացրել: Դեռ դպրոցական նստարանից էր որոշել, որ իր գործը մարդկային կյանքեր փրկելն է լինելու: «Չորրորդ դասարանում էի, երբ բժշկական ամսագրերից մեկում կարդացի վրացի վիրաբույժ Ռամազի Դատիաշվիլու մասին, որը վերականգնել էր չորս տարեկան երեխայի կտրված վերջույթները: Այդ պատմությունն ինձ այնքան էր ոգևորել, որ նույնիսկ շարադրություն գրեցի: Այն փակցվեց դպրոցի ստենդին: Այդ օրվանից հստակ որոշեցի, որ վիրաբույժ եմ դառնալու»,- պատմում է բժիշկը: Որոշումը՝ նպատակ, նպատակը՝ իրականություն ու ապրելակերպ դարձավ: Արսեն Գրիգորյանը ԵՊԲՀ-ի կլինիկական օրդինատուրան ավարտեց գերազանցության դիպլոմով՝ մասնագիտանալով որպես վիրաբույժ: Այնուհետև կրթությունը շարունակեց Սանկտ Պետերբուրգի ռազմաբժշկական ակադեմիայում՝ անհետաձգելի վիրաբուժության և բուժօգնության կազմակերպման կուրսում: Երեք տարի անց Արսեն Գրիգորյանը վերադարձավ հայրենիք՝ փորձն ու գիտելիքը իր ազգին ծառայեցնելու համար: «Ռազմական ոլորտում աշխատելը բազմապատկում է բժշկի դրական հատկանիշները: Ռազմական բժշկի համար խնդիրների լուծման ճանապարհներն ավելի մասշտաբային են: Նրա ուսերին պատասխանատվության ու զգոնության շատ մեծ չափաբաժին կա»,- նկատում է փոխգնդապետ Արսեն Գրիգորյանը: Նա արդեն մոտ 20 տարի ներգրավված է զինակոչիկների բժշկական փորձաքննության աշխատանքներում: Ղեկավարել է «Մուրացան» կենտրոնական հոսպիտալի բուժմասը և զբաղեցրել ռազմաբժշկական հանձնաժողովի նախագահի պաշտոնը: 2014թ․-ից Արմենիա ՀԲԿ-ի զինակոչային հանձնաժողովի նախագահն է վիրաբուժական հիվանդությունների գծով։ «Ցանկացած ոլորտում վստահությունը շատ կարևոր է: Զինակոչիկներին զննելիս բժշկական հանձնաժողովներն անում են ամեն ինչ՝ նրանց ծառայության պիտանելիության վերաբերյալ արդարացի որոշում կայացնելու համար: Բնականաբար, ցանկացած ծնողի համար իր երեխային ծառայության ուղարկելը շատ զգայուն հարց է, նույնիսկ, եթե նա առողջական խնդիրներ չունի, իսկ եթե կա անգամ փոքր խնդիր, իրավիճակը ավելի խնդրահարույց կարող է դառնալ: Սակայն կարևոր է, որ մարդիկ իմանան՝ յուրաքանչյուր առողջական խնդրի դեպքում չէ, որ զինակոչիկը ազատվում է ծառայությունից,- ասում է ռազմաբժշկական փորձագետը,- բժշկական հանձնաժողովի առջև երիտասարդներին ամեն գնով բանակ ուղարկելու խնդիր դրված չէ. մեզ պետք է մարտունակ բանակ՝ առողջ հոգով և մարմնով»:
Զինվորական բժշկությանը նվիրված Արսեն Գրիգորյան բժշկի տեղը նաև վիրահատարանում է: Էնդոկրին վիրաբույժի մասնագիտացումը նա ձեռք է բերել «Էրեբունի» բկ-ում և շուրջ երկու տարի աշխատել այդ հիվանդանոցի էնդոկրին բաժանմունքում՝ հայտնի էնդոկրինոլոգներ Արտյոմ Քուշքյանի և Արա Թորոսյանի ղեկավարությամբ: Այժմ նա «Արմենիա ՀԲԿ» փոխտնօրենն է վիրաբուժության գծով, կատարում է տարատեսակ վիրահատություններ:
«Վիրաբուժական թիմը՝ վիրահատողը, ասիստենտը, վիրահատական բուժքույրը, մյուսները, պետք է ընտանիքի նման լինեն և գործեն միասին: Միայն նրանց ներդաշնակ աշխատանքի արդյունքում է տրվում այն, ինչն անվանում են հաջողություն»,- ասում է բժիշկը: Նա պատմում է, որ «Արմենիա» ՀԲԿ Էնդոկրինոլոգիայի բաժանմունքը գործում է 1970 թվականից և առ այսօր էնդոկրին խնդիրներ ունեցող մեծահասակների բուժման համար նախատեսված միակ բաժանմունքն է ամբողջ հանրապետությունում: Այստեղ կատարվում է էնդոկրին համակարգի բոլոր խնդիրների արդյունավետ բուժում, իսկ վիրաբուժական կլինիկայում՝ համապատասխան վիրահատություններ՝ երաշխավորելով դրանց բարեհաջող ավարտը: Այցելուները շատ են դիմում վահանագեղձի հանգույցների, վահանագեղձի քաղցկեղի, վահանագեղձի այլ խանգարումների, ինչպես նաև մակերիկամների խնդիրներով: Բոլոր այցելուներին «Արմենիա» ՀԲԿ-ում պատրաստ են լսել ու օգնել: «Ցանկացած բժիշկ աշխատում է նախ հիվանդությունը բուժել կոնսերվատիվ միջոցներով: Սակայն հաճախ են դեպքերը, երբ կոնսերվատիվ միջոցները ոչ միայն չեն օգնում, այլև հակացուցված են, և անպայման վիրահատական միջամտության է պետք դիմել: Խնդիրը միայն այն չէ, որ պացիենտները հաճախ դիմում են հիվանդության բարդացած փուլում: Կան նաև դեպքեր, երբ խնդրի լուծման այլ տարբերակ ուղղակի չկա, եթե վիրահատություն չարվի, հիվանդությունը կարող է կյանքի հետ անհամատեղելի դառնալ: Վահանաձև գեղձի ուռուցքային հիվանդության հիմնական ու միակ բուժումը, օրինակ, վիրահատությունն է, որի դեպքում ամբողջությամբ հեռացվում է գեղձը: Իսկ եթե մետաստազներ կան պարանոցի ավշային հանգույցներում, ապա հեռացվում են նաև դրանք: Այս առումով կարևոր են և՛ տվյալ բժշկական հաստատության սարքավորումները, և՛ բարձրորակ մասնագետները: «Արմենիա» ՀԲԿ-ում առկա են երկու նախապայմաններն էլ: Այստեղ և՛ բժիշկը, և՛ ամբողջ անձնակազմը Ձեր կողքին են՝ Ձեր ապաքինման համար ստեղծելով ջերմ մթնոլորտ: Պացիենտը մեր բաժանմունքից հեռանում է ապաքինված և իրեն հուզող հարցերի պատասխանը ստացած»,- վստահեցնում է Արսեն Գրիգորյանը:
«Արմենիա» ՀԲԿ-ում կատարվող վիրահատությունների ժամանակ կիրառվում են ուլտրաձայնային կամ էլեկտրական դանակներ: Լարով ապարատին միացող դանակը նման է մկրատի: Վիրահատության ժամանակ այն դրվում է հյուսվածքի վրա, այրում է հյուսվածքը հոսանքով կամ ուլտրաձայնով և կտրում է: Դանակի շնորհիվ վիրահատությունն ավելի կարճատև է դառնում: Վիրաբուժական բաժանմունքում կիրառվող ժամանակակից սարքավորումներն ու բարձրակարգ նյութերը ապահովում են նաև այլ վիրահատությունների բարեհաջող ընթացքն ու կրճատում հետվիրահատական շրջանը: «Արմենիա» ՀԲԿ-ում վիրահատության ժամանակ գործածվող միկրոսկոպ ակնոց-լույսերն, օրինակ, ավելի տեսանելի են դարձնում վիրահատվող դաշտը, հարմոնիկ ուլտրաձայնային դանակը բարձրացնում է վիրահատության որակը և կարճացնում դրա տևողությունը, իսկ վերքերը կարվում են “Ethicon” ընկերության բարձրորակ թելերով, որոնք չեն բորբոքվում՝ նպաստելով տվյալ հատվածի շուտափույթ ապաքինմանը: «Արմենիա» ՀԲԿ ընդանուր վիրաբուժության բաժանմունքում հաճախ կիրառվում են նաև էնդոսկոպիկ վիրահատություններ, որոնց դեպքում արվում են քիչ կտրվածքներ: Էնդոսկոպիկ վիրահատությունները քիչ տրավմատիկ են, ունեն կարճ հետվիրահատական շրջան, սպիներ չեն թողնում, կամ դրանք գրեթե աննկատ են լինում: Վիրահատության կատարման եղանակը կախված է կոնկրետ դեպքի ժամանակ դրա կիրառման նպատակահարմարությունից: Մեթոդը ընտրվում է պացիենտի հետ քննարկելով բոլոր դրական կողմերն ու ռիսկերը:
«Ավելի շուտ բժշկի մոտ, ավելի շուտ ու առողջ՝ բժշկի մոտից». ոսկե կանոն է, որը մշտապես գործում է անխափան»,- նկատում է Արսեն Գրիգորյանը: Վիրահատական սեղանին չհայտնվելու առաջին նախապայմաններից է հիվանդությունը վաղ շրջանում հայտնաբերելը: Խնդիրը, որ հնարավոր էր լուծել դեղորայքի միջոցով, ժամանակի ընթացքում լրջանում է, երբեմն դառնում նաև կյանքին սպառնացող վտանգ: Բժշկի խորհուրդն է բոլորին՝ հետևողական լինել ու պահպանել ի վերուստ տրված ամենամեծ պարգևը՝ առողջությունը: «Չափազանց կարևոր է նաև գտնել մասնագետ, որին կվստահես հարյուր տոկոսով: Պացիենտ-բժիշկ վստահությունը շատ մեծ նշանակություն ունի բուժման ամբողջ գործընթացի համար: Մենք պացիենտին երբեք ոչ անհրաժեշտ հետազոտությունների չենք ուղարկում: Սակայն նշանակված հետազոտություններն էլ պացիենտներն անպայման պետք է անցնեն. հիվանդության բուժման համար լիարժեք տեղեկություն է անհրաժեշտ: Բուժման ընթացքը բարդ ճանապարհ է, որ հիվանդն ու բժիշկը անցնում են միասին, ձեռք ձեռքի: Վստահելով բժշկին՝ հիվանդը նպաստում է իր իսկ արագ ապաքինմանը»,- ընդգծում է Արսեն Գրիգորյանը:
Այսօր էլ բժշկագիտության բնագավառում երկար ճանապարհ անցած, փայլուն կրթություն ու փորձառություն ունեցող բժիշկը շարունակում է սովորել: «Բժիշկը պետք է սիրի կյանքը, մարդուն և ժամանակի հետ համաքայլ գնա՝ անընդհատ կատարելագործվի ու ապահովի շարունակական կրթություն»,- վստահ է նա: Միջազգային գիտաժողովներ, սեմինարներ, մաստեր-կլասներ ու թեմատիկ վերապատրաստումներ… Խիտ աշխատանքային գրաֆիկին զուգահեռ Արսեն Գրիգորյանը պարբերաբար մասնակցում է տարբեր երկրներում կազմակերպվող միջոցառումներին՝ ետ չմնալու բժշկագիտության զարգացումից ու իր պացիենտներին առաջարկելու աշխարհում բուժման նորագույն եղանակները:
