չէին թողնում, որ սպորտսմեն է դառնալու։շարունակեց զբաղվել սպորտով՝2014 թվականին դառնալով Հայաստանի բազկամարտի առաջնության չեմպիոն։ Այսօր էլ նա օգնում է հայտնի մարզիկներինվնասվածքներից հետո վերադառնալ մեծ սպորտ, բայց միեւնույն ժամանակ շարունակում է զբաղվել սպորտով։ Առողջապահական համակարգի զրուցակիցը Վնասվածքաբանության և օրթոպեդիայի գիտական կենտրոնի մեծահասակաների օրթոպեդիայի բաժանմունքի ավագ օրդինատոր, սպորտային վնասվածքաբան, արտրոսկոպիստ, Հայկ Աղամալյանն է:
տարիներ եմ եղել,այսօր զբաղվում եմ նաեւ սպորտային վնասվածքաբանությամբ: Այստեղ նրբություններ կան, որ չի կարելի անտեսել: Սպորտային վնասվածքաբանը պետք է ամեն վայրկյան հիշի, որ ինքը գործ ունի ոչ միայն մարդու հետ, որին բուժում է անհրաժեշտ, այլ՝ սպորտսմենի, եւ իր գերխնդիրն է, որ նա շարունակի սպորտային կարիերան: Սպորտսմենի այցի առաջին իսկ պահից մինչեւ հրաժեշտի վայրկյանըամեն ջանք պետք է գործադրել, որ կարողանաս ավելի հարթ ու կարճ դարձնել այն ճանապարհը, որը մարզիկին կվերադարձնի մեծ սպորտ: Ու սպորտային վնասվածքաբանը նաեւ հոգեբան պետք է լինի: Բացի կոնսերվատիվ եւ վիրահատական բուժումներից պետք է նաեւ խոսքովկարողանաս բուժել: Ընտրելով այնպիսի բառեր, որ կօգնենմարզիկին վնասվածքից հետո հաղթահարել հոգեբանական բարիերը եւ իրեն ամուր ու լիարժեք զգալ մարզադաշտում:
կան հստակ կանոններ, որոնք պահպանելով՝ կարելի է ամրացնել մկանները, աճառներըեւ խուսափել վնասվածքներից: Մարզիկի համար չափազանց կարեւոր պետք է լինի կենսակերպը՝ ինչ ուտել, ինչքան քնել և այլն:
որգիշերվա ժամը տասնմեկից մինչեւ երկուսըարտադրում են հորմոններ, որոնք պատասխանատու են մկանի վերականգնման եւ աճի համար: Եթե մարզիկը, որն ուզում է դառնալ աշխարհի չեմպիոն, այդ ժամինքնած չէ, այդ հորմոնը ուղղակի չի արտադրվի: Սա ընդամենը մի օրինակ է, նման շատ կանոններ կան, որոնք անհրաժեշտ է պահպանել սպորտային հաջողությունների հասնելու համար: Կան նաև դեղամիջոցներ, որոնց կիրառումը օգնում է օրգանիզմին դիմակայել մարզիկի սպորտային ակտիվությունը: Դրանք կիրառելը կարևոր է, քանի որ մարդու օրգանիզմը նախատեսված չէ այն ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության համար, որին դիմում է մարզիկը լուրջ հաջողություններ գրանցելու համար:
մեծ սպորտը առանց վնասվածքների հնարավոր չէ պատկերացնել: Ամենից հաճախ հանդիպող տրավմաները ամենաառանցքային ծանրաբեռնված հոդերում են լինում, մասնավորապես ծնկահոդում, սրունքթաթային հոդում, ողնաշարն ու ուսահոդը նույնպես հաճախ են վնասվում… Ինչ խոսք, վնասվածքների ժամանակ կարող են վնասվել նաեւ ոսկրերը:
ախտահարման բաժանվում են ներհոդային և արտահոդային վնասվածքների: Ծնկահոդում ավելի հաճախ վնասվում են մենիսկները, որ շատ խոցելի ստրուկտուրաներ են,ինչպես նաև խաչաձև կապանները։Արտահոդային վնասվածքներից կարելի է առանձնացնելարտահոդային դասաավորություն ունեցող այլ կապանների եւ հարհոդային մկանների վնասվածքները: Ուսահոդում կարող են վնասվել հոդաշուրթը, հոդաշապկային կապանները եւ հարհոդային մկանները: Ուսահոդի վնասվածքներիպատճառ, ի դեպ, կարող է դառնալ նաև օրգանիզմի կողմից տարաբնույթ վնասվածքային իրավիճակներում գործող պաշտպանական ռեֆլեքսային ռեակցիան, ռեֆլեկտիվ գերկծկումը, որի դեպքում ուսահոդը կազմող մկանների կտրուկ կրճատումը կարող է հանգեցնել վերջիններիս պոկման ոսկրային կպման կետերից։
որոշվում բուժման ընթացքը՝ հաշվի առնելով համաշխարհային առողջապահական ստանդարտներն ու նոր մոտեցումները: Կան, սակայն, վնասվածքներ, որ կոնսերվատիվ բուժման ենթակա չեն եւ լիարժեք բուժումը կարելի է ապահովել միայն վիրահատական եղանակով: Դրանք հիմնականում ջլերի, կապանների, մենիսկների վերակառուցողական բնույթ ունեցող էնդոսկոպիկ եւ մինիմալ ինվազիվվիրահատություններ են:
գալիս ենմի քանի ստրուկտուրաների վնասվածքով, դրանցից մի քանիսը պահանջում են վիրահատություն,մյուսները ոչ վիրահատական մոտեցում։ Վնասվածքաբանը պետք է ճիշտ կողմնորոշվի եւ հասկանա ինչի՞ց սկսել եւ ո՞ւր հասնել։ Դրա համար բժիշկը պետք է լինի ինֆորմացված, տեղյակ լինի համաշխարհային ուղեցույցներին և գործելակարգերին, ինչպես նաև լինի այնքան տեղեկացված, որ կարողանա տեղումանել մոդիֆիկացիաներ, իր մոտեցումն էլ ավելացնել՝ համոզված լինելով, որ դա ճիշտ է եւ միայն օգուտ է տալու հիվանդին։
վիրահատականնոր մոտեցումներ են դրսեւորվում սպորտային վնասվածքների ժամանակ: Պատմեք խնդրեմ՝ ինչ խնդիրների դեպքում ի՞նչ վիրահատություններ են արվում եւ որքանո՞վ են ընդունված աշխարհում:
առանց ռեկոնստրուկցիաների:Այսինքն, եթե ունենք կապանի վնասվածք, որը կոնսերվատիվ բուժումով չի վերականգնվելու, վերջնական արդյունք չենք ստանալու, եւ վաղ թե ուշպետք է արվի ռեկոնստրուկտիվ վիրահատություն, մենք սպորտսմենին առաջարկում ենք ալտերնատիվ տարբերակ՝ պոկված կապանը մնում է իր տեղում, ու կատարում ենքառաջնային պահպանողական վիրահատություն, որը եւ բուժում, եւ պրոֆիլակտիկաէ:
բիոքայքայվող խարիսխի օգնությամբ: Այդ խարիսխները օրթոպեդները սովորաբար կիրառում են ուսահոդերի վնասվածքների բուժման մեջ, բայց մենք այն սկսել ենք կիրառել նաև ծնկան կապանների վերականգման գործում:Վիրահատության այս արթրոսկոպիկ մոտեցումը 2015թ-ին առաջարկել է Արտրեքս առաջատար ընկերությունը, դրանից մեկ տարի հետո, ես այն ներդրել եմ մեր կենտրոնում: 12 նման վիրահատություն արդեն արել ենք, եւ շատ լավ արդյունքներ են արձանագրվել: Համոզված եմ, որ այս նոր ու արդյունավետ մոտեցումը շուտով լայն տարածում է ստանալու աշխարհում:Սա միլիմետրերի ճշգրտություն պահանջող վիրահատություն է: Հետվիրահատական վերականգնումը ընթանում է, ինչպեսռեկոնստրուկտիվ վիրահատությունների ժամանակ: Լիարժեք վերականգնման եւ եւ մեծ սպորտ վերադառնալու համար պահանջվում է վեց ամիս ժամանակ:
Շատ տարարածված են եւ մեծ ուշադրություն են պահանջում նաեւ ուսահոդի վնասվածքները։ Պտտող մանժետը չորս մկաններից կազմված մկանային կառույց է, որը վերին վերջույթը բարձրացնում է վերեւ, պտտում է ներսային ու դրսային ուղղություններով։ Այն ուսագոտու կառուցվածքային համակարգումամենախոցելինէ համարվում։ Դրավնասվածքի բուժումը ենթադրում էվիրահատական մոտեցում, որովհետեւ այն ժամանակ երբ ջիլըպոկվում է թմբիկից, մկանը կծկվում ու տանում է նրանհետ՝ հեռացնելով իր կպման կետից։Վիրահատությունն այս դեպքում պարտադիր է, որովհետև այլ կերպ այն գրեթե չի վերականգնվում։
մկանները։ Արդյունքը արդարացրեց ջանքերը։
զբաղվում եմ ընդհանրապեսվնասվածքների եւ օրթոպեդիկ խնդիրների կոնսերվատիվ եւ վիրահատական բուժումով։ Վիրահատարանում երբեմն ամբողջ օրն եմ անցկացնում։ Հինգ- վեց վիրահատություն եմ անում։
Աշխարհի բժշկությունը այսօր ավելի միտված է դեպինվազ վնասվածքային վիրահատությունները եւ արթրոսկոպիան։ Ես էլեմ այդ եղանակով վիրահատումծնկահոդի, ուուսահոդի բոլոր վնասվածքները, ջլային խնդիրները եւ այլն։ Բաց վիրահատության համեմատ արթրոսկոպիան մի շարք առավելություներ ունի։ Նախ արթրոսկոպիայից հետո մեծ սպիներ չեն մնում։ Արթրոսկոպիկ պորտալը մեկ սանտիմետր է, տարբեր զոնաներում արվում են փոքրիկ անցքեր , որոնց վրա դրվում էմեկական կար։ Այդ անցքերի սպիները ժամանակի ընթացքում անհետանում են։ Բաց վիրահատության ժամանակ մինչեւ թիրախին հասնելը բոլոր հյուսվածքները պետք է բացես, կտրես մաշկը, ենթամաշկը, մկանըսպեցիֆիկ ուղղություն է այնքանով, որ ձեռքով չես շոշափում հյուսվածքը, գործողությունները անում ես հատուկ , նուրբ գործիքով ՝ տեսնելով պատկերը մեծ էկրանի վրա։ Արթրոսկոպիան մեծաթիվ միջամտություններ կատարելու հնարավորություն է տալիս, ու կարող ես քեզ վստահ ու ուժեղ զգալ այդ գործիքը ձեռքիդ, միայն եթե լիարժեք տիրապետում ես մասնագիտությանդ եւ անատոմիային:
հետևել նաեւ հետ չմնալ համաշխարհային բժշկագիտության զարգացման տեմպից:
համար մշտապես պետք է հետեւես, թե ի՞նչ է կատարվում աշխարհում, ի՞նչ նոր մեթոդներ կան, որ կարող ես կիրառել: Ես բաժանորդագրված եմ բժշկագիտական հայտնի ամսագրերին, մշտապես մասնակցում եմ վերպատրաստման դասընթացների, կոնֆերանսների,որոնք օգնում են հետ չմնալ աշխարհի ռիթմից ու քայլել համընթաց, որովհետեւ, եթե թեկուզ մի պահ բաց թողեցիր այդ ինֆորմացիան, այլեւս չես կարողանլու հասնել բժշկագիտության զարգացման հետեւից։ Անգամ ամենածանր կամ ամենաուրախ օրվանից հետո, ես ինձ թույլ չեմ տալիսքնել, եթե գոնե մի ժամ մասնագիտական գրականություն չեմ կարդում, մի նոր բան չեմ սովորում:
2018-09-14
