Անոթային խնդիրներ. լիարժեք բուժում՝ բացառիկ վիրահատություններով
Խիստ անհրաժեշտ և արդյունավետ մեթոդներ. անոթային վիրաբուժության նոր ձեռքբերումները Հայաստանում կիրառվում են բավական մեծ հաջողությամբ: Այս ասպարեզում վերջին զարգացումները լայն տեղ են գտել Վլ. Ավագյանի անվան բժշկական կենտրոնում՝ անոթային և լազերային վիրաբուժության բաժանմունքում: Բաժանմունքը ղեկավարում է անոթային վիրաբույժ բ.գ.թ. Տիգրան Քամալյանը:
-Պարոն Քամալյան, անոթային հիվանդությունները բավական տարածված են, իսկ մարդիկ այսօր բժշկությունից ակնկալում են հրաշքներ: Ի՞նչ առաջընթաց ունի այսօր Ձեր բնագավառը՝ անոթային վիրաբուժությունը:
- Բժշկագիտության առաջընթացը այսօր թույլ է տալիս հնարավորինս քիչ բարդություններով՝ առավել կոսմետիկ վիրահատություններ կատարել: Օրինակ նախկինում վարիկոզ հիվանդության ժամանակ կատարվող միջամտությունները՝ երակների հեռացումը եւ մինչև 20-30 սանտիմետրանոց կտրվածքները, փոխարինվել են փոքրիկ միկրոկտրվածքներով, որոնք շատ ավելի քիչ տրավմատիկ են:
Վլ. Ավագյանի անվան բժշկական կենտրոնում կատարում ենք երակային եւ զարկերակային համակարգին առնչվող գրեթե բոլոր վիրահատությունները: Մեր բաժանմունքում բարձրակարգ մասնագետներ են աշխատում, ու ցանկացած առողջական խնդիր լուծվում է պրոֆեսիոնալ մոտեցմամբ: Մարդիկ շարունակում են որոշ դեպքերում բուժման համար մեկնել արտասահման, բայց մենք մշտապես աշխատում ենք մեր ձեռքը զարգացումների զարկերակին պահել, ինչը կարծում եմ վատ չի ստացվում: Բժշկական կենտրոնը տալիս է լիարժեք բուժվելու հնարավորություն՝ լավագույն մասնագետների ու վերջին սերնդի սարքավորումների շնորհիվ: Կենտրոնը իր որոշ մեթոդներով Հայաստանում բացառիկ է, որոնք ոչ միայն բարելավում են հիվանդի կյանքի որակը, այլեւ փրկում են մարդկային կյանքեր:
-Ի՞նչ բացառիկ մեթոդներ են դրանք, ի՞նչ արդյունավետություն ունեն:
-Այդ ծառայություններից մեկը բիոսոսնձի կիրառումն է: Սա վարիկոզ հիվանդության բուժման ժամանակակից ու անփոխարինելի միջոց է, խիստ անհրաժեշտ ու արդյունավետ միջամտություն: Այս միջամտության դեպքում ցավազրկման անհրաժեշտություն չկա, ընդամենը տեղային ցավազրկմամբ երակի մեջ անցկացվում է հատուկ կաթետր, որի միջով հատուկ բաղադրությամբ սոսինձը դուպլեքս հետազոտության հսկողությամբ կաթիլ-կաթիլ ներարկվում է, և լայնացած ու դեֆորմացված անոթի պատերը կպչում են իրար: Այսպիսով՝ չգործող, լայնացած երակի պատերը պարզապես սոսնձվում են՝ կանխելով թրոմբոտիկ բարդությունները եւ մնացած այլ ռիսկերը: Սա լայնացած երակների պարագայում ներերակային լազերային և ռադիոհաճախային կոագուլյացիային որոշ դեպքերում փոխարինման եկած միջոց է: Սոսնձի ամենակարեւոր առանձնահատկություններից է այն, որ իր բաղադրության շնորհիվ չի տարածվում ոչ ցանկալի հատվածներում:
Զարկերակային խնդիրների դեպքում ևս այսօր աշխարհում ավելի ու ավելի առաջադեմ բժշկական միջամտություններ են կիրառվում: Դրանցից մեկն էլ հիբրիդ վիրահատություններն են: Այս դեպքում վիրահատության մի փուլն արվում է բաց, մյուսը՝ փակ կամ ներանոթային եղանակով: Հիբրիդ վիրահատություն կատարվում է, օրինակ, այն ժամանակ, երբ մեկ անոթը պետք է պրոթեզավորվի, իսկ մյուսում պետք է կատարվի ստենտավորում կամ բալոնային դիլատացիա: Հիբրիդային վիրահատության հիմնական առավելություններն են արյան քիչ կորուստը, անհամեմատ ավելի քիչ վնասվածքներն ու ապաքինման շատ արագ գործընթացը: Նման վիրահատական միջամտությունները Հայաստանում կատարվում են գերազանցապես Վլ. Ավագյանի անվան բժշակական կենտրոնի անոթային և լազերային վիրաբուժության բաժանմունքում, աշխարհում՝ սակավաթիվ կլինիկաներում:
Այսպիսով, եթե ընդհանրացնենք կիրառվող առաջադեմ մոտեցումները, ապա բարձր արդյունավետությամբ կատարվում են ծայրամասային զարկերակների բալոնային դիլատացիա և ստենտավորում էնդովասկուլյար եղանակով և հիբրիդ մեթոդներով, երակային համակարգի լազերային, ռադիոհաճախային և բիոսոսնձի կիրառմամաբ քիչ ինվազիվ վիրահատություններ, մազանոթային ցանցերի և «աստղիկների» վերմաշկային լազերաթերապիա եւ սկլերոթերապիա: Իսկ եթե զարկերակները լիովին փակ են, կատարվում են նաև շունտավորման բոլոր տեսակները: Իրականացվում են նաեւ վիրահատություններ քնային զարկերակների վրա, քանի որ դրանց նեղացումը կարող է ինսուլտի առաջացման պատճառ լինել:
-Երակային ամենատարածված պաթոլոգիաներից մեկը վարիկոզ լայնացումն է: Այս մասին շատ են խոսում մասնագետները: Ի՞նչ բուժում է հիվանդությունը ստանում ձեր կենտրոնում:
-Վարիկոզ լայնացման ժամանակ ախտահարվում են ենթամաշկային երակները, առաջանում են վարիկոզ «հանգույցներ» ավելի հաճախ ստորին վերջույթներում: Դրա պատճառներն են քաշի ավելացումը, հղիությունը, հորմոնալ շեղումները, որոշ սպորտաձևեր, ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունը, նստակյաց կյանքը կամ մասնագիտությունը, որոշ դեղեր, հագուստի տեսակներ, նստելու դիրքեր: Գենետիկական նախատրամադրվածությունը ևս կարևոր դեր ունի: Առողջական այս խնդիրն ունի զարգացման 6 փուլ՝ սկսած զրոյականից, երբ հիվանդը հոգնածություն է զգում առանց որևէ տեսանելի փոփոխությունների: Ըստ փուլերի ի հայտ են գալիս մազանոթային ցանցեր, վարիկոզ հանգույցներ, այտուցներ, ավելի ուշ փուլերում առաջանում են սնուցման խանգարումներ, տրոֆիկ փոփոխություններ և խոցեր, մաշկի տարբեր բծեր, տեղային ցելյուլիտ:
Վլ. Ավագյանի անվան ԲԿ-ի անոթային և լազերային վիրաբուժության բաժանմունքում կիրառվում են կոմպլեքս բուժման ժամանակակից մեթոդներ, սկսած դեղահաբերի, քսուքների, հատուկ էլաստիկ տրիկոտաժի կիրառումից մինչև ներարկումներ, վերմաշկային լազերային միջամտություններ և վիրահատական բոլոր ժամանակակից եղանակները: Մասնագետները հստակ գիտեն՝ որ փուլում ինչ մեթոդի դիմել:
Ներկայումս պացիենտներն արդեն ավելի հստակ են գիտակցում անոթային խնդիրների բարդացման հետեւանքներն ու աստիճանաբար սկսում են ավելի վաղ դիմել՝ կարևորելով ճիշտ մասնագետի ընտրությունը:
-Առօրյայում ամենապիտանի ու ահնհրաժեշտ Ձեր խորհուրդները որո՞նք են:
-Դիմել բժշկի, երբ հիվանդությունները նոր են ձևավորվում: Երակային համակարգի խնդիրների դեպքում հարկ է խուսափել ավելորդ քաշից, երկարատև անշաժ վիճակից, անգամ եթե աշխատանքը այդպիսին է՝ ընթացքում պետք է պարբերաբար վեր կենալ, քայլել, որոշ վարժություններ անել: Խուսափել ձիգ, կտրող հագուստից, ոչ բնական նյութից պատրաստված ներքնազգեստից, կոշիկի քուղերից: Շատ տաք ջրով լողանալը, սաունաները թուլացնում են անոթները ու երակային արդեն առկա խնդիրները սրում: Մազանոթային ցանցի խնդրի հակման դեպքում ցանկալի չեն արևայրուքը, սոլյարիները: Բուժման այլընտրանքային, տնական, կոսմետիկ պրոցեդուրաներից հարկ է զերծ մնալ, քանի որ ոչ մասնագիտական մոտեցումները վերջում առավել ծախսատար են դուրս գալիս: Այդպիսով մարդը ոչ միայն ծախսում է միջոցներ, այլեւ ժամանակը, ինչը հիվանդության խորացման տեսանկյունից անվերադարձնելի է: Միայն այն ռիսկը, որ թրոմբոզը կարող է ավելի կարեւոր անոթ խցանել ու վիճակը ծանրացնել, դրդում է ճիշտ ժամանակին ճիշտ մասնագետի դիմել: Այլընտրանքային միջոցները քիչ դեպքերում են արդարացված. քացախը կամ քսուկները անոթային խնդիրների դեպքում կարող են փոքր-ինչ մեղմել ցավերը, բայց միայն այդքանը ու վերջ:
Պետք է դիմել անոթաբանի, երբ առկա են հաճախակի ու անհասկանալի գլխացավեր, գլխապտույտներ, հավասարակշռության կորուստ, ոտքերի ծանրություն, հոգնածություն, թմրածություն, այտուցվածություն, ծակծկոցներ, երակների ակնառու լայնացում, անոթային աստղիկներ, ցավեր քայլելիս, ոտքերի տարբեր մասերում կոշտացումներ, մաշկի գունափոխում, չնչին արնազեղումներ, չլավացող վերքեր: Սրանք ազդակներ են, որոնք ոչ մի կերպ անտեսել չի կարելի:
-Հոգեբանական տրամադրվածությունը այս հիվանդությունների դեպքում օգնու՞մ է, ի՞նչ պետք է անի բժիշկը այս հարցում:
-Ամենակարևորը՝ հիվանդին որևէ դեպքում չի կարելի խաբել կամ համոզել: Պետք նրան, որքան հնարավոր է, բացատրել խնդիրը և օգնել ինքնուրույն ճիշտ որոշում կայացնել: Անպայման պետք է գտնել համապատասխան բառեր: Եթե հիվանդը քեզ վստահեց ու հավատաց՝ դա արդեն գործի կեսն է: Եթե բժշկի տրամադրությունը լավ է, ուրեմն ինձ մոտ ամեն ինչ լավ է՝ մտածում են: Հիվանդին պետք է դարձնել օպտիմիստ: Մարդը նույն բանին կարող է տարբեր կերպ նայել, օրինակ՝ «ինչ լավ է՝ փոքրիկ կտրվածքներով մեծ խնդիր լուծեցինք», ոչ թե՝ «ինչ է չէր լինել ընդհանրապես կտրվածք չլիներ»: Հիվանդին պետք է ռեալ ներկայացնել իր շանսերը: Բայց նաեւ պարտադիր է շեշտել՝ ամեն ինչ լավ է լինելու: Հիվանդին չխաբելը սկզբունք է, ժպտալը՝ պարտադիր:
