Մեր երկրում շատ են գործոնները, որոնք նպաստում են չարորակ գոյացությունների առաջացմանը

«Առողջապահական համակարգը» կազմակերպել է յուրատեսակ ֆորում, որտեղ հյուրընկալված տարբեր բուժհաստատություններում աշխատող  ուռուցքաբաններ  իրենց կարծիքն են արտահայտել քաղցկեղային հիվանդությունների տարածվածության, բուժման, կանխարգելան  եղանակների, ոլորտում առկա այլ խնդիրների  շուրջ:  Ընդհանրացնելով  կարծիքները՝ կարելի է նշել, որ ախտորոշումը քաղցկեղի կանխարգելման լավագույն եղանակն է: Հայաստանում էլ կատարվում է արտերկրի չափորոշիչներին համապատասխան բուժում: Քաղցկեղը դատավճիռ չէ, եթե ժամանակին հայտնաբերվի և բուժվի: Զրուցում ենք  «Նաիրի»  բժշկական կենտրոնի քիմիաթերապիայի բաժանմունքի վարիչ Լևոն Բադալյան հետ:

  -Պարոն Բադալյան, վերջերս հաճախ են շրջանառվում կարծիքներ, որ Հայաստանը ուռուցքային հիվանդությունների առումով ու չարորակ գոյացություններից մահացության թվով աշխարհում առաջատարների շարքում է: Ունե՞նք հստակ թվեր, որ կապացուցեն կամ կհերքեն այդ տեսակետը:

Ինչպես ամբողջ աշխարհում, այնպես էլ Հայաստանում ուռուցքային հիվանդությունները աճման միտում ունեն: Ցավոք, մենք չունենք լիարժեք ստատիստիկա, որի վրա հիմնվելով՝ կարելի է մատնանշել քաղցկեղ ունեցող  հիվանդների հստակ թիվը: Ուռուցքային հիվանդությունները բուժվում են տարբեր կենտրոններում և հաշվառման միասնական համակարգ չկա: Սակայն, այն, որ մեր երկրում շատ են արտաքին գործոնները, որոնք  նպաստում են չարորակ գոյացությունների առաջացմանը, հստակ է: Քաղցկեղի առաջացմանը նպաստող հիմնական գործոնններից է  սթրեսը: Մեր ժողովուրդը վերջին հարյուր տարում բազմաթիվ  դժվարություններ է հաղթահարել՝ ցեղասպանություն, երկրաշարժ, պատերազմ ….Թող զարմանալի չհնչի, մեր նախնիների տարած սթրեսը,  կարող է այսօր քաղցկեղի պատճառ դառնալ: Վնասակար գեները պահպանվում են գենոֆոնդում ու կարող են արտահայտվել տասնյակ տարիներ անց: Մեկ այլ, ոչ պակաս կարևոր հանգամանք էլ կա: Մենք ապրում ենք լեռնային երկրում, որի  ընդերքում շատ են ռադիոակտիվ նյութերը: Դրանք կարող են անգամ խառնվել  ոռոգման ջրերի հետ և հանգեցնել քաղցկեղի : Քաղցկեղածին գործոններ են նաև ծխախոտը, անորակ սնունդը, կեղտոտված մթնոլորտը…..

-Աշխարհում քաղցկեղի դեպքերը ավելանում են, բայց դրան զուգահեռ զարգանում է նաև բժշկությունը, բուժման նորագույն եղանակները թույլ են տալիս հասնել լավագույն արդյունքի: Հայաստանը կարողանո՞ւմ է համընթաց գնալ աշխարհի ռիթմին:

 Միանշանակ կարող ենք արձանագրել, որ վերջին տարիներին մեծ ձեռքբերումներ կան՝  հատկապես ախտորոշման բնագավառում: Իսկ ճշգրիտ ախտորոշումը,  լավագույն բուժման գրավականն է: Ուռուցքաբանը կույր է առանց լավ պաթոլոգի: Մենք,  օրինակ, վերջին շրջանում համագործակցում ենք «Հիստոջեն»    հայ գերմանական գիտագործնական կենտրոնի հետ և չափազանց գոհ ենք արդյունքներից: Լաբորատորիան ներկրել է նորագույն, գերժամանակակից  տեխնոլոգիա, որի շնորհիվ կենտրոնի փորձառու բժիշկները կարողանում են իրականացնել անսխալ ու հստակ ախտորոշում: Կենտրոնում հյուսվածաբանական հետազոտությունից բացի  իրականցվում են  նաև բջջաբանական, իմունոհիստոքիմիական ախտորոշումներ, որոնք   թույլ են  տալիս, անգամ, որոշել, որ դեղը ավելի արդյունավետ կազդի  գոյացության վրա: Շատ եմ ունեցել պացիենտներ, որ Հիստոջենում արված ախտորոշման  արդյունքները կրկնակի հետազոտության են ուղարկել արտերկիր և արդյունքերը համընկել են: Եղել են նաև դեպքեր, երբ այլ լաբորատորիաներում արված հետազոտության արդյունքերը կրկնակի ստուգման ենք ուղարկել Հիստոջենու ստացել ենք 180 աստիճան տարբեր պատասխան, որ հիմնովին փոխել է բուժման ընթացքը և արդյունքը: Դա, ըստ իս,  որակի գրավական է:

-Նմանատիպ արդյունք կարո՞ղ ենք արձանագրել  նաև քաղցկեղի բուժման ընթացքի վերաբերյալ:

Ինչ վերաբերում է բուժման ընթացքին, իրավիճակը մի փոքր այլ է: Միջինացված արդյունքերով զիջում ենք Եվրոպական երկրներին: Կան բուժհաստատություններ, որտեղ պացիենտը ստանում է որակյալ բուժում՝ նորագույն, աշխարհում ընդունված  մեթոդներով: Կան, սակայն, կենտորններ էլ  որտեղ օգտագործվում են  արդեն հնացած բուժման մեթոդներ, որ փչացնում է ընդհանուր պատկերը: Չկա վերահսկող մարմին և բուժման որակը տարբեր բուժհաստատություններում  չափազանց տարբեր է: Առողջապահության նախարարությունը պետք է լրջորեն զբաղվի այդ խնդրով: Պետք է լինեն հստակ նորմեր և լիցենզավորման համակարգ:

-Էլ ի՞նչ գործոններ կան, որ խանգարում են հասնել լավագույն արդյունքի :

Առաջնային է ֆինանսական խնդիրը. և բժշկի աշխատավարձը, և պացիենտի վճարողունակությունը: Ուռուցքաբանության մեջ ամենից ծախսատարը քիմաթերապիան է, պետպատվերի շրջանակում այն մասամբ է փոխհատուցվում: Եթե, անգամ, հիվանդը կարողանում է վճարել որակյալ ախտորոշման և վիրահատության համար, քիմիաթերապիայի փուլում հայտնվում է փակուղում, դեղորայքը բավականին թանկ արժե և բուժումը կիսատ է մնում:

-Նշեցիք, որ դեղորայքը և բուժումը բավականին թանկ արժեն:  Մարդիկ էլ հաճախ դիմում են ինքնաբուժության, փորձում տարբեր բույսերի կամ  այլ միջոցների կիրառմամբ հասնել արդյունքի:

Ոչ օֆիցիալ մեթոդների կամ բուսաբուժության  կիրառումը ոչ մի դեպքում  բավարար արդյունք չի կարող ապահովել: Եզակի հիվանդներ, գուցե, կարող են որոշակի դրական փոփոխություն զգալ, բայց ընդհանուր առմամբ այդ միջոցները արդյունավետ չեն: Ես խորհուրդ կտամ բոլորին   նման մեթոդների վրա ժամանակ չծախսել ու միանգամից դիմել  բժշկի, քանի որ քաղցկեղի բուժման համար ամեն օրն է թանկ:



Հիվանդություն - Ախտորոշում - Բուժում